Psikolojik danışma ve rehberlikte alıştırma-oryantasyon hizmetleri öğrencilere okulu ve okulda bulunan olanakları tanıtmak amacı ile düzenlenen çalışmaları kapsar. Öğrencilere okulu ve okulda bulunan olanakları hatta yakın çevreyi tanıtmak, okul yöneticileri başta olmak üzere okuldaki tüm personeli ilgilendiren bir sorumluluktur. Bu açıdan, alıştırma-oryantasyon hizmetleri günümüzde, çoğu zaman psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri içinde inceleme konusu yapılmaz. Ancak ülkemizde durum biraz farklıdır. Okullarımızda gerek okul yönetimi gerekse psikolojik danışma ve rehberlik örgütü tarafından bu tür tanıtma hizmetleri önemle ele alınmamaktadır. Böyle bir uygulama henüz gelenek durumuna getirilmemiştir. Öğrencilerin gelişimine yaptığı katkının öneminden dolayı, işbirliği içinde sürdürülse bile, okullarda alıştırma-oryantasyon hizmetlerini şimdilik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri içinde ele almak ; böylece bu hizmetlerin tüm okullarda benimsenerek yaygınlaşmasına çaba göstermek daha uygun bir yol olacaktır, ( Kepçeoğlu,1996, s.s.118,119).Her okul düzeyi için geçerli olmak üzere, okulu ve yakın çevreyi, okulda ve yakın çevrede bulunan olanakları iyi tanıyan ve bunları kullanan öğrencilerin daha üstün bir gelişme gösterdikleri anlaşılmıştır. Yapılan araştırmalar, okulda ve yakın çevrede kendilerine açık bulunan her çeşit fırsat ve olanaklardan yararlanan öğrencilerin daha başarılı olduklarını doğrulamaktadır. Bu bakımdan her okulda oryantasyon-alıştırma hizmetlerine önem vermek gerekir. (Kepçeoğlu,1996,s.119).

Yeni duruma-ortam alıştırma kapsamında verilecek bilgiler aşağıdaki gibi başlıklarda toplanabilir. (Can,2002,s.55).

Okulun kısa bir tarihçesi ve gelişimi, öğretmen ve öğrenci durumu, uygulanan

program türleri hakkında bilgi verme: Genellikle bu tür bilgiler okulun açıldığı ilk gündeki kısa bir açılış konuşmasında okul müdürü veya müdür yardımcısı tarafından verilebilir.

Okulun fiziksel durumu hakkındaki bilgi verme: Okuldaki derslikler, kütüphane, spor salonu, yemek salonu-kantin, öğrencilerin yararlanabilecekleri açık alanlar, müdür ve müdür yardımcılarının odaları,öğretmenler odası, rehberlik ve psikolojik danışma servisi vs. birimlerin tanıtılması bu grupta yer alır. Sınıf rehber öğretmenleri, sorumlu oldukları öğrenci grubuna sınıfta bu birimler hakkında kısa bir bilgi verdikten sonra onlarla beraber bu birimleri gezerek tanıtımlara devem edebilir. Okul içinde yapılacak kısa bir gezi, öğrencilerin birimlerin nerede oldukları, birimlerde görevlilerin kim olduğu ve bunlardan nasıl yararlanacakları konusunda doğrudan bilgi almalarını sağlamaktadır.

Okulun eğitim programı hakkında bilgi verme: Sınıf rehber öğretmenleri okulun

amacı ve uygulanan programın niteliği, okulda yürütülen eğitim programlarının türleri, alanlar, zorunlu ve seçmeli dersler, programlar arası geçiş durumu ve koşulları, haftalık ders programı hakkındaki bilgileri sorumlu oldukları öğrencilere sınıf ortamında verebilirler. Bu bilgiler doğrultusunda öğrenciler kendilerine bir eğitsel plan hazırlarlar. Okulun eğitsel olanakları tanıtılırken öğrencilerden çok sayıda soru gelebilir ve sorular genelde öğrencilerin amaçlarını okulun olanakları çerçevesinde gerçekleştirilmesiyle ilgili olur. Öğretmen bu durumda hassas davranmalı, konuyla ilgili eksik bilgi bırakmamalı ve örencileri sınırlı bilgi ile yönlendirmekten kaçınmalıdır.

Ders dışı etkinlikler hakkında bilgi verme: Okullarda etkinlik gösteren eğitsel kollar ve uğraş alanları, okula bağlı kuruluşlar, spor etkinlikleri, okul gazetesi, okul içi ve okullar arası yarışmalar, müzik-tiyatro grubu gibi konular bu grupta yer alır. Öğrenciler bu olanaklar aracılığıyla boş zamanlarını daha etkili şekilde değerlendirirler ve yeteneklerini geliştirme olanağı bulurlar.

Okul kuralları hakkında bilgi verme: Ülkedeki tüm öğrencilerin uymakla yükümlü oldukları kurallar olduğu gibi ayrıca her okulda öğrencilerin uymaları beklenen okulun kendisine ait kurallar vardır. Öğrencilerin okula giriş ve çıkış saatleri, okulun birimlerinin ve araç-gereçlerinin kullanılmasındaki kurallar, başarının değerlendirilmesi, ders ve sınıf geçme ile ilgili yönetmelikler, gibi konularda bilgi vermek öğrencilerin istenmeyen davranışlar göstermelerini azaltır. (Can,2002,s.56).

Okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin tanıtılması: Okullarda sunulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri hakkındaki bilgiler okuldaki psikolojik danışman tarafından verilirse daha yararlı olur. Hem hizmetleri kapsamlı olarak tanıtmak hem de öğrencilerin bu hizmetlerden yararlanmaya istekli olmalarını sağlamak açısından psikolojik danışmanın sınıflara girerek bilgileri sunması gerekir. Böyle bir yaklaşım öğrencilerde psikolojik danışmana aşinalığı-tanıdıklığı sağlayacağı gibi psikolojik danışmanın kolay ulaşılabilir bir kişi olduğu algısının oluşmasına da katkıda bulunacaktır. (Can,2002,s.s.56,57).

Okul çevresi hakkında bilgi: Öğrencilerin gereksinimlerinin bir kısmı okulun çevresindeki birimlerden karşılanabilecek gereksinimlerdir. Okulun yakın çevresindeki beslenme, barınma ve alış-veriş olanakları, yararlanabilecekleri okullar ve diğer kurumlar, sağlık,spor ve kültürel merkezler, dinlenme, ulaşım olanakları ve yakın çevreden yararlanırken dikkat edilecek önemli noktalar ve varsa bazı tehlikeler hakkında öğrencilere bilgiler vermek yararlıdır. (Can,2002, s.57).

Okula ve yeni durumlara alıştırma hizmetlerini, okulun ilk sınıfındakiler olmak üzere, sınıf rehber öğretmenleri vermektedir. Sınıf rehber öğretmenlerinin, bu hizmetlerin planlanışı ve yerine getirilişinde rehber öğretmenden yararlanmaları gerekmektedir. (Bakırcıoğlu, 1994, s.234).

Oryantasyon hizmetleri öğrencilerin okula uyumunu kolaylaştırdığı gibi okulun hizmetlerinden yüksek düzeyde yarar sağlanmasını ve problemle karşılaşılmasını önler. Yeni duruma-ortama alıştırma hizmetlerinin uyum sağlayıcı ve koruyucu işlevinin olduğu söylenebilir. Bu hizmetlerin bir kısmına eski öğrenciler de gereksinim duyabilir. Hizmetler daha çok toplu biçimde ve bilgi verme şeklinde sunulur. Genellikle eğitim-öğretim yılının başladığı ilk günlerde bu hizmetler verilir. Fakat eğitim-öğretim yılı başladıktan sonra olabilecek herhangi bir gelişme ya da değişiklik hiç vakit geçirilmeden öğrencilere duyurulmalıdır. Okula yeni kayıt yaptıran öğrencilerin bu tür hizmetlere daha çok gereksinimi vardır. Bu hizmetlerin bir kısmına eski öğrenciler de gereksinim duyabilir. Hizmetlerin bir kısmı da velilere yönelik olabilir. ( Can, 2002, s.55).