Alanlara Göre Öğrenci Yeterlikleri ve Göstergelerinin Oluşturulması

Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik programının genel yapısını belirle­dikten sonra, öğrencilerin kazanmaları gereken yeterliklerin ve bunların gösterge­lerinin ne olduğuna karar vermek gerekmektedir.

Alanlara göre öğrenci yeterlikleri, psikolojik danışma ve rehberlik programı­nın uygulanması sonucunda kişisel/sosyal, eğitsel ve mesleki alanlarda gerçekleşti­rilecek amaçları; yeterlik göstergeleri ise bu amaçların gerçekleşmesi için kaza­nılması beklenen öğrenci davranışlarıdır. Burada önemli olan iki nokta vardır: 1. Programın rehberlik müfredatı kısmında, öğrenci yeterliklerinin kişisel/sosyal, eğitsel ve mesleki alanlarda ayrı ayrı oluşturulması, 2. Her bir yeterliğe ulaşmayı sağlayacak olan öğrenci davranışlarının sınıf düzeylerine göre aşamalı olarak düzenlenmesi.

Kişisel/sosyal, eğitsel ve mesleki alanlarda öğrencilerin kazanmaları gere­ken yeterlikler neler olabilir? (İlköğretim ve ortaöğretim için ayrı ayrı düşününüz.)

Aşağıda, ilköğretim psikolojik danışma ve rehberlik programında kişi­sel/sosyal, eğitsel ve mesleki alanlara göre oluşturulmuş öğrenci yeterlikleri ve ye­terlik göstergelerine ilişkin örnekler verilmiştir.

Kişisel/Sosyal Rehberlik

Yeterlik: Kendisinin ve başkalarının kendine özgü özellik ve yeteneklerinin farkına varabilme.

Yeterlik Göstergeleri:

• Fiziksel özelliklerini tanımlama. (1. sınıf)
• Kendine ilişkin özel ya da farklı özelliklerini ta­nımlama. (2. sınıf)
• Başkalarının Özel ya da farklı özelliklerini tanım­lama. (3. sınıf)
• İnsanların nasıl farklı olduklarını, farklı yetenek ve becerilere sahip olduklarını anlama. (4. sınıf)
• Değer verdikleri kişisel özellik ve yeteneklerini belirtme. (5. sınıf)
• Özellik ve yeteneklerinin nasıl değişebileceğini ve gelişebileceğini anlama.(6. sınıf)
• Kendi özellik ve yeteneklerini başkalarının özel­lik ve yetenekleriyle karşılaştırıp farklılıkları kabul etme. (7. sınıf)
• Kendi özellik ve yeteneklerine değer verme. (8.sınıf)

eğitsel rehberlik

Yeterlik: Öğrenen bir birey olarak öğrenme süre-cinde etkin bir rol üstlenmeyi sağlayacak becerileri geliştirebilme. Yeterlik Göstergeleri:

• Okulda öğrendiklerini tanımlama. (1. sınıf)
• Okulda öğrenme yaşantılarını evde karşılaştığı durumlarla ilişkilendire-
  bilme. (2. sınıf)
• Öğrenmenin yararlarını farkına varma. (3. sınıf)
• Her bir dersi öğrenmek için çalışma becerilerinin gerekliliğini an!ama.(4. sınıf)
• Etkili öğrenme yöntem ve tekniklerini öğrenme.(5. sınıf)
• Boş zaman etkinliklerinin yaşamına olumlu katkı­lar sağlamadaki rolünü kavrama. (6. sınıf)
• Ders çalışma planı yapma. {7. sınıf)
• Kişisel öğrenme ve çalışma becerilerini değer­lendirerek bunların nasıl geliştirilebileceğini açık­lama. (8. sınıf)

Mesleki Rehberlik

Yeterlik: Karar verme sürecini kavrayabilme.

Yeterlik Göstergeleri:

• Kendi kendine verdiği kararları betimleme. (1. sınıf}
• Kendisi için zor olan kararları fark etme. (2. sınıf)
• Seçimlerin karar vermede önemli olduğunu fark etme. (3.sınıf)
• Karar vermenin önemini açıklama. (4. sınıf)
• Geçmişte vermiş olduğu bir kararın şu anda yaşamını nasıl etkilediğine İlişkin örnekler verme. (5. sınıf)
• Karar verme aşamalarını bilme. (6. sınıf)
• Kendi karar verme tarzını fark etme. (7. sınıf)
• Vereceği kararların geleceğine olan etkilerin fark etme. (8.sınıf)